Is é atá in iniúcadh ná scrúdú ráitis aireadais cuideachta mar a ullmhaigh stiúrthóirí na cuideachta iad.  Déantar inúchóir cáilithe an inúchadh agus tugtar tuairisc tuairim ar cibé go bhfuil nó nach bhfuil léargas fíor agus cothrom tugtar agus in aontas lena leabhair chuntais.  Déan tagairt led’thoil ar Leabhrán Faisnéise agus Treoir Thapa an OSFC ar Iniúchóirí.

Tá, ní mór do stiúrthóirí cuideachta iniúchadh a shocrú ar ráitis airgeadais reachtúla ach amháin sa chás go bhfuil and cuideachta i dteideal, agus roghnaíonn sé leas a bhaint as díolúine iniúchta. (Alt 333 d'Acht na gCuideachtaí 2014).

 

Is é atá i ndíolúine ó iniúchadh ná ceallú gá atá le cuideachtaí áirithe a ráitis airgeadais a scrúdú agus tuairisc ar ag iniúchóir reachtúil. Leagtar amach in altanna 358-364 d'Acht na gCuideachtaí 2014 na príomhchoinníollacha díolúintí iniúchta.

Díolúine Iniúchta

Is féidir le cuideachtaí Beaga agus Cuideachtaí Micrea sonracha nach Cuideachtaí Teoranta/Neamhtheoranta nó "eintiteas neamh-incháilithe" a bheith i dteideal díolúine iniúchta a éileamh.

 Cuideachta Bheag (duine aonair) - Féadfaidh cuideachta a cháilíonn mar chuideachta bheag bunaithe ar mhéid faoi Alt 280A d'Acht na gCuideachtaí díolúine iniúchta a úsáid ar choinníoll go gcomhlíonann sé dhá cheann nó níos mó de na coinníollacha seo a leanas:- láimhdeachas níos lú ná €12m,  iomlán clár comhardaithe níos lú ná €6m;  meánlíon fostaithe de 50 nó níos lú.

 Cuideachta micrea - Féadfaidh cuideachta a cháilíonn mar Cuideachta Micrea bunaithe ar mhéid faoi Alt 280D d'Acht na gCuideachta díolúine iniúchta a úsáid ar choinníoll go gcomhlíonann sé dhá cheann nó níos mó de na coinníollacha seo a leanas:- láimhdeachas níos lú ná €700,000, iomlán clár comhardaithe níos lú ná €350,000;  meánlíon fostaithe de 10 nó níos lú.

 Ina theannta sin, ní mór don chuideachta a thuairisceán bliantúil a chomhdú in am don bhliain reatha agus an bhliain roimhe sin le Clár na gCuideachtaí.

 Tá díolúine iniúchta ar fáil freisin do ghrúpa - féach Alt 359 agus 280B d'Acht na gCuideachtaí.

 Le haghaidh tuilleadh faisnéise, téigh chuig láithreán gréasáin OCC: https://www.cro.ie/Tuairisce%C3%A1n-Bliant%C3%BAil/Ceanglais-na-gCuntais/D%C3%ADol%C3%BAine-%C3%B3-Ini%C3%BAchadh

Is féidir.  Is féidir le aon chomhalta nó comhaltaí de chuideachta a bhfuil nach lú ná 10% de na cearta vótála sa chuideachta acu fógra a sheirbheáil ar an gcuideachta á rá nach mian leo go leasann an cuideachta bhaint as an díolúine ó iniúchadh (Alt 334 d’Acht na gCuideachtaí).

Sa chás cuideachta faoi theorainn ráthaíochta (CTR) - is féidir le aon chomhalta den chuideachta fógra a sheirbheáil trí scríbhinn ar an gcuideachta á rá nach mian leo go leasann an cuideachta bhaint as an díolúine ó iniúchadh i mbliain arigeadais sonraithe - Alt 1218 d'Acht na gCuideachtaí.

Is é iniúchóir  (a shainítear mar iniúchóir reachtúil faoi Acht na gCuideachtaí) ná duine gairmiúil neamhspleách atá cáilithe iniúchadh a dhéanamh ar ráiteas airgeadais cuideachta.  Tá liosta de na iniúchóirí agus gnólachtaí iniúchóireachta i dteideal gníomhú mar iniúchóir cuideachta Éireannach ar fáil ar an nasc seo chun: an Oifig um Chlárú Cuideachtaí (OCC) (Béarla amháin).

De ghnáth is iad stiúrthóirí cuideachta nua a ceapann an chéad iniúchóir agus ina dhiaidh sin ceapfaidh nó athcheapadh na comhaltaí an t-iniúchóir ag gach CGB (Alt 382 d’Acht na gCuideachtaí).